Beheer in het Pijnven: bosomvorming en creatie van corridors

02/02/2025

Afgelopen weekend verkenden de deelnemers van de opleiding Natuurbeheer het Pijnven, een deel van het Nationaal Park Bosland, onder begeleiding van boswachter Eddy Ulenaers. Tijdens deze praktijkles stonden de transformatie van bossen en de aanleg van (heide-)corridors centraal. Dit is essentieel om bossen veerkrachtiger te maken tegen klimaatverandering en om leefgebieden van soorten zoals de nachtzwaluw en de gladde slang te verbinden.

Deze excursie maakt deel uit van de opleiding Natuurbeheer, georganiseerd door Natuurpunt Pelt en de Natuuracademie. Deelnemers combineren theorielessen van Jens Verwaerde met praktijklessen onder leiding van lokale beheerders. Naast het Pijnven worden ook gebieden zoals het Hageven, de Dommelvallei, de Lommelse vloeiweides en Resterheide bezocht. Zo krijgen zij een breed en praktisch inzicht in natuurbeheer.

In het Pijnven werd het belang van bosomvorming benadrukt. De overgang van monotone dennenbossen naar een meer diverse vegetatie verhoogt de weerbaarheid tegen plagen en ziektes. Daarnaast dragen boomloze corridors bij aan het herstel van biodiversiteit door verschillende leefgebieden met elkaar te verbinden.

Dankzij de expertise van ANB en Natuurpunt leren de 25 deelnemers niet alleen hoe duurzaam natuurbeheer in de praktijk werkt, maar ook welke uitdagingen daarbij komen kijken. De dilemma’s rondom bosomvorming – zoals het balanceren tussen biodiversiteit, recreatie en economische belangen – en de onvoorspelbaarheid van de reactie van de natuur op klimaatverandering maken dit een complex en dynamisch proces.

Het belang van bosomvorming en creatie van corridors

Bosomvorming is een cruciale strategie om bossen beter bestand te maken tegen de effecten van klimaatverandering. Monotone dennenbossen zijn kwetsbaar voor plagen, zoals de letterzetter (Ips typographus), en extreme weersomstandigheden, zoals droogte en stormen. Door een grotere diversiteit aan boomsoorten te introduceren, wordt de ecologische veerkracht verhoogd. Gemengde bossen kunnen beter omgaan met schommelingen in temperatuur en neerslag en bieden een stabielere habitat voor flora en fauna.

Daarnaast spelen corridors een sleutelrol in biodiversiteitsbehoud. In een versnipperd landschap raken populaties van gespecialiseerde soorten geïsoleerd, wat hun genetische diversiteit en overlevingskansen vermindert. Door specifieke biotopen met elkaar te verbinden, kunnen soorten zoals de nachtzwaluw en de gladde slang zich verplaatsen en genetische uitwisseling bevorderen. Dit draagt bij aan gezondere en veerkrachtigere ecosystemen, die beter bestand zijn tegen milieudruk.