Nieuws

Lard Bielen, student aan de Universiteit Hasselt, onderzocht onder begeleiding van Prof. Natalie Beenaerts en Dylan Elen hoe de inheemse zwarte honingbij zich verzet tegen de invasieve Aziatische hoornaar. Deze hoornaar bedreigt de zwarte bij, die al beïnvloed wordt door de aanwezigheid van uitheemse honingbijen.

In Nationaal Park Bosland testte Bielen de reacties van zwarte bijenvolken op de hoornaar en onderzocht hij of er een verband bestaat tussen de verdediging tegen de hoornaar en de zachtaardigheid naar de imker.

De resultaten tonen variatie in verdediging en suggereren dat selectieve kweek mogelijk is. Imkers geven aan zowel zachtaardige als hoornaar-weerbare bijen te willen. Verder onderzoek is nodig om beide eigenschappen te combineren in toekomstige kweekprogramma's.

In Nationaal Park Bosland wordt al jaren onderzoek uitgevoerd naar de rol van boomsoortenbiodiversiteit in bossen. Het FORBIO-experiment in Hechtel-Eksel, dat sinds 2013 bestaat, maakt deel uit van het wereldwijde TreeDivNet-netwerk en onderzoekt of bossen met een hoge boomsoortenbiodiversiteit robuuster en productiever zijn dan monoculturen.

Recent onderzoek door Dr. Shengmin Zhang heeft aangetoond dat de menging van verschillende boomsoorten een aanzienlijke invloed heeft op het microklimaat onder de boomkruinen. De bevindingen laten zien dat zowel snelgroeiende monoculturen, met soorten zoals berk en grove den, als gemengde bossen met soorten zoals Douglasspar en grove den, een belangrijke rol spelen in het reguleren van temperatuur en luchtvochtigheid. Gemengde bossen met soorten zoals grove den en Douglasspar tonen echter een nog significantere verbetering van het microklimaat, dankzij een toegenomen dekking van het bladerdek.

Dit onderzoek benadrukt hoe waardevol boomsoortenbiodiversiteit is voor een gezond en veerkrachtig bosmilieu. Het toont aan dat gemengde bossen kunnen bijdragen aan betere microklimatologische omstandigheden en kunnen helpen om bossen weerbaarder te maken tegen klimaatverandering.

Katrijn De Ryck, een biologiestudente aan de UHasselt, heeft recentelijk onderzoek verricht naar de gedragsbiologie van zwarte bijen in het kader van haar bachelorproef. Onder begeleiding van Dylan Elen van ZwarteBij.org vzw en prof. dr. Natalie Beenaerts van de UHasselt, richtte haar studie zich op de Varroamijt, een parasiet die wereldwijd honingbijen bedreigt. Haar onderzoek onthult belangrijke inzichten over hoe bepaald gedrag van honingbijen kan bijdragen aan de resistentie tegen deze schadelijke mijt.
Het onderzoek van Katrijn De Ryck concentreerde zich op inheemse zwarte bijenvolken die van nature het best lokaal geadapteerd zijn. In het Nationaal Park Bosland, waar een populatie van ongeveer honderd zwarte bijenvolken beheerd wordt zonder Varroa-maatregelen en die bijgevolg onderworpen is aan natuurlijke selectie, onderzocht ze specifieke eigenschappen zoals hygiënisch gedrag, het opnieuw verzegelen van broedcellen (her-verzegeling of recapping), en het onderdrukken van de mijtvoortplanting (Suppressed Mite Reproduction, SMR).
Katrijn ontdekte dat volken met een sterk her-verzegel-gedrag lagere infectieniveaus vertoonden. Dit suggereert dat her-verzegeling een cruciale rol kan spelen in de ontwikkeling van Varroa-resistente bijenpopulaties.

In het prachtige Nationaal Park Bosland speelt de evaluatie van natuurbeheer een belangrijke rol. Deze evaluatie helpt om te bepalen hoe effectief de beheerplannen zijn geïmplementeerd en waar mogelijke bijsturing nodig is. Voor de nieuwe natuurbeheerplannen is beheeropvolging en -evaluatie een vast onderdeel. Dit proces helpt de boswachters van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) om de resultaten van hun beheeractiviteiten te volgen en, indien nodig, aanpassingen te maken.

Uit de recente beheerevaluatie in de Vlindervallei is gebleken dat vele doelsoorten per testvak van 20x20 meter, zoals bijvoorbeeld Droge heischrale graslanden (6230), herkenbaar zijn aan een combinatie van soorten die kenmerkend zijn voor deze graslanden. Voorbeelden hiervan zijn Tormentil en Liggend walstro, evenals soorten van droge arme gronden zoals Muizeoor, Zandblauwtje en Schapenzuring. Deze soorten zijn terug te vinden in het gebied, wat een positief teken is dat de natuurbeheermaatregelen succesvol zijn geweest.

Door de juiste balans te vinden tussen bescherming en ontwikkeling van de natuurlijke habitat, zijn veel van de gestelde doelen behaald. Het beheer kan daarom als geslaagd worden beschouwd, wat een goed vooruitzicht biedt voor soorten zoals de veldparelmoervlinder, boom- en veldleeuwerik, nachtzwaluw en veldkrekels. Met andere woorden, de biodiversiteit en de toekomst van deze biotoop zijn veiliggesteld.

In Bosland heeft boswachter Eddy Ulenaers een zeldzaam nest van een oehoe ontdekt. Dit verklaart meteen ook waarom er dit jaar geen jonge raven zijn gevonden. De oehoe, Europa's grootste uil, staat bekend om zijn indrukwekkende verschijning en is een geduchte concurrent voor andere roofvogels. Hun territoriumdrang is zo sterk dat ze vaak andere vogels, zoals raven, verdringen uit hun broedgebieden.

Rondom het nest heeft de boswachter veren gevonden van ransuilen, raven, eksters, houtduiven, buizerds en reisuiven, wat inzicht geeft in het gevarieerde dieet van de oehoe. Dit nest biedt een unieke kans om deze majestueuze roofvogel van dichtbij te bestuderen en meer te leren over hun gedrag en ecologie. Het is een zeldzaam voorrecht voor de natuur in Bosland, maar minder goed nieuws voor de lokale ravenpopulatie.

Boswachter Eddy Ulenaers is enthousiast over de ontdekking en hoopt dat deze bijzondere situatie bijdraagt aan een beter begrip van de complexe dynamiek in het bos.