Een vaste geleidingswand voor amfibieënoverzet geïnstalleerd in de Witherendreef (Pelt)

Jaarlijks trekken vele padden, kikkers en salamanders in het voorjaar vanuit de omgeving van de Grote Hof over de Witherendreef en de op- en afrit van de N74 om terug in hun geboortepoel te geraken. Zonder maatregelen overleven velen van hen deze oversteek niet. Sedert enkele jaren zorgt een groep van lokale vrijwilligers voor een veilige oversteek met een ‘paddenoverzetactie’.

De plaatsing nu van een vaste geleidingswand is een duurzame oplossing die de tijdelijke, jaarlijks opnieuw te plaatsen systemen,  gedeeltelijk vervangt. Natuurpunt Pelt helpt hier immers de natuur door elk jaar de amfibieën op te vangen aan de wand en dan over te brengen naar hun geboortepoel een paar oversteekplaatsen verder. In 2022 werden er zo 542 padden, 34 kikkers en 8 salamanders overgezet.

Volgens Eddy Conjaerts van Natuurpunt Pelt is de plaatsing van deze wand een verdere stap in het behoud van de amfibieën en de biodiversiteit in het algemeen. Een betere oplossing is het aanleggen van poelen in het overwinteringsbos, zodat de amfibieën niet meer de dwang hebben om de wegen over te steken om te gaan paren. 

Om een nieuwe geboortepoel te creëren in het overwinteringsbos is het zeer lage grondwater ter plekke een probleem, waardoor kunstmatige poelen zouden moeten aangelegd worden. Deze lange termijn oplossing wordt momenteel  geëvalueerd op toepasbaarheid. Ook na realisatie zal Natuurpunt nog een 7-tal jaren (gemiddelde levensduur van) de amfibieën moeten opvangen en terug zetten tot de nieuwe poel aanvaard worden als geboortepoel.

De foto´s van de amfibieën zijn van Jef Van den Boer

De amfibieën trek
Een bodemtemperatuur van meer dan 5 graden, het lengen van de dagen en regenachtig weer zijn de triggers die een amfibie uit zijn winterslaap doet ontwaken. Dan willen zij zo snel mogelijk hun voortplantingsplaatsen opzoeken. Amfibieën kiezen hiervoor de plek waar ze zelf geboren zijn. Niet zelden worden hiervoor grote afstanden afgelegd. Dit geldt vooral voor padden en kikkers. Het leefgebied van de salamanders is meestal  dichter  bij hun voortplantingsgebied.

Verschillende leefgebieden naargelang het seizoen
Gedurende de wintermaanden verstoppen amfibieën zich in vorstvrije plekjes onder dikke bladerpakketten en boomstronken, preferentieel in brede houtkanten of vochtig loofbos.
In het vroege voorjaar trekken de amfibieën naar hun voortplantingsgebied.  Het gebied zelf hangt af van soort tot soort, maar het gaat altijd om waterelementen : plassen, poelen, grachten of natte depressies.
Het belangrijkste zomerleefgebied is vochtig en ruig grasland, behalve voor de groene kikker: die blijft in de nabijheid van het voortplantingswater. De meeste andere soorten trekken in de zomer rond.
De meeste verkeersslachtoffers vallen dus op plaatsen waar er wegen tussen de leefgebieden zijn, dat kunnen ook spoorwegen of fietspaden zijn. Er zijn schattingen dat vanaf 7 auto´s per uur er slechts 10 % een oversteek overleeft. Er zijn schattingen dat bij een verlies van 25% een populatie lokaal kan uitsterven.