Hoe vitaal zijn de bomen in Bosland?
In hun publicatie - Bosvitaliteitsinventaris 2021 - bespreken de INBO medewerkers Geert Sioen, Pieter Verschelde en Peter Roskams de resultaten uit het bosvitaliteitsmeetnet (Level 1) van Vlaanderen.
Met de bosvitaliteitsinventaris wordt geprobeerd om de gezondheidstoestand van de bossen te beschrijven en na te gaan hoe de bosvitaliteit evolueert. Dit gebeurt aan de hand van meer dan 70 proefvlakken in Vlaanderen, met bijna 1500 bomen die jaarlijks beoordeeld worden.
De vitaliteit van de bomen wordt gemeten aan de hand van het vastgestelde blad- of naaldverlies in de kroon. Het gemiddeld blad- of naaldverlies van de steekproefbomen bedraagt in 2021 22,7%. Een vijfde van de bomen is beschadigd (19,9%). Het sterftecijfer is hetzelfde als in 2020 (0,7%). Het aandeel beschadigde bomen is hoger bij loofbomen dan bij naaldbomen. Zomereik telt het hoogste percentage beschadigde bomen (27,4%), gevolgd door beuk (20,9%), de groep ‘overige loofboomsoorten’ (19,6%) en Corsicaanse den (19,4%).
Het blad- of naaldverlies daalt significant van 2020 naar 2021. Het bladverlies van de 1450 steekproefbomen was in 2020 gemiddeld 23,5% en dit cijfer zakt in 2021 naar 22,8%. De mediaan van het bladverlies daalt van 25% naar 20%. Dit komt waarschijnlijk omdat er, in tegenstelling tot de voorgaande jaren, in 2021 geen hittegolven of langdurige droogteperioden waren. Er werd geen bladverkleuring, bladvervorming of vroege bladval door droogte waargenomen. Er was ook weinig stormschade. De nattere weersomstandigheden veroorzaakten wel meer bladschimmelinfecties. In tegenstelling tot de vorige jaren was de zaadproductie beperkt.
Sinds 1995 is er een toenemende trend van het bladverlies maar niet voor alle soorten. De trend is negatief voor beuk en het totaal van alle loofbomen. Er is geen beduidende trend voor zomereik, Amerikaanse eik, grove den en het totaal van alle naaldbomen. Corsicaanse den vertoont een verbeterende trend.
Bomen van Bosland
In de proefvlakken in Bosland staan alleen Amerikaanse eik (proefvlak 906) en Corsicaanse den (proefvlakken 901, 903, 904 en 910) dus over de andere boomsoorten in Bosland kan niets gezegd worden.
Proefvlak 906 (Eksel Pijnven) bestaat uit Amerikaanse eik. In 6 van de 7 proefvlakken met Amerikaanse eik in Vlaanderen ligt het gemiddeld bladverlies tussen 10% en 25%. Enkel in het Pijnven ligt het gemiddelde daarboven. Daar waar het aandeel beschadigde Amerikaanse eik gemiddeld 14 % is, is dat in het Pijnven iets meer dan het dubbele (28,1 %). De proefbomen vertonen weinig vraat of infectie maar wel twijg- en taksterfte in de toppen van de boomkronen, vooral oude kroonsterfte wordt opgemerkt. De oorzaak is onbekend. Verschillende eiken vertonen een ijle bladbezetting maar er zijn geen ernstig beschadigde bomen. De algemene toestand van de eiken is wel verbeterd ten opzichte van de meetresultaten van 2020.
Het proefvlak met het grootste aantal steekproefbomen in Vlaanderen ligt in het Pijnven (proefvlak 910). Daar groeien 54 genummerde Corsicaanse bomen in de steekproefcirkel (18 m diameter). Ook proefvlakken 901, 903 (Eksel Pijnven) en 904 (Lommel Pijnven) bevatten Corsicaanse den. Het gemiddelde % Corsicaanse dennen dat beschadigd is, bedraagt 19,4 % in 2021. Proefvlakken 903 en 910 liggen daar onder, de andere 2 hebben een hogere graad van beschadiging.
In proefvlak 901 stierf een Corsicaanse den. Deze boom kreeg in 2016 een naaldverliesscore van 35%. De den bleef beschadigd, met jaarlijks een verder oplopend naaldverlies (40% in 2018, 65% in 2019 en 70% in 2020).
Daar waar in het algemeen het aandeel beschadigde bomen afneemt ten opzichte van 2020, is dit o.a. het proefvlak 903 niet het geval. Daar stijgt het aantal beschadigde bomen met meer dan 10 %. Ook het gemiddeld naaldverlies neemt er toe. Proefvlak 901 en 904 volgen de algemene trend voor Corsicaanse dennen, maar proefvlak 910 doet het zelfs beter: de afname van het aandeel beschadigde bomen bedraagt zelfs 20 %.
Meer weten : Bosvitaliteitsinventaris 2021. Resultaten uit het bos vitaliteitsmeetnet (Level 1).