Internationale PONC-conferentie verkent de weg naar proces gestuurde natuur

In het kader van een Europees Erasmus+  project genaamd "Process Oriented Nature Conservation" (PONC) werkten Natuurinvest en Agentschap Natuur en Bos gedurende enkele jaren samen met Zweedse, Nederlandse en Roemeense partners om kennis op te bouwen en ervaringen te delen rond proces gestuurde natuurbeschermingsconcepten en -oplossingen voor gebieden in Europa. Dit gebeurde in Vlaanderen aan de hand van twee cases, namelijk het Sigmaplan in het Schelde-getijdengebied en Bosland. 
Op 12-13 juni 2023 vond de tweedaagse internationale PONC-conferentie plaats, als afsluitende activiteit van het Erasmus+-project. Dag 1 stond in het teken van een inspirerende indoor-activiteit in de Soeverein in Lommel, waarbij lezingen werden gegeven door internationale top sprekers. De natuur als gids en het potentieel van natuurlijke processen in door mensen gemaakte landschappen stonden centraal tijdens deze boeiende bijeenkomst.
Op dag 2 trokken de deelnemers hun wandelschoenen aan en genoten ze onder een stralende zon van enkele  excursies naar interessante gebieden.  Naast de Maasvallei en het Sigmaplan werden ook het Grenspark Kempen-Broek en ons eigen Bosland-Pijnven verkend. Ter plaatse gaven bevlogen gidsen uitgebreid uitleg over hun gebied en presenteerden ze de behaalde resultaten en/of toekomstplannen met betrekking tot een meer natuurlijk en robuust beheer.

Proces gestuurd natuurbeheer
De focus van het project (PONC: Process Oriented Nature Conservation) ligt op natuurbehoud door het laten verlopen van natuurlijke processen voor vele uitdagingen in de moderne Europese samenleving: verlies van biodiversiteit, klimaatverandering en alle bijkomende problemen zoals droogte, overstromingen, extreme weersomstandigheden, ....
Procesgericht natuurbeheer  wordt gedefinieerd als natuurbehoud waarbij de drijvende kracht een combinatie is van meerdere processen:  natuurlijk stromen van wind en water, natuurlijke evolutie van vegetatiegroei, natuurlijke begrazing door diverse soorten, het creëren van obstakelarme landschappen voor en samenleven met bijzondere soorten zoals de wolf...

Doelstelling Europees project
Het doel van het Europese project is om methodes te inventariseren, te evalueren en oplossingen te zoeken om aan  proces gestuurd natuurbeheer te doen, niet in afgelegen gebieden, maar in dicht(er) bewoonde gebieden, zoals Vlaanderen. Hierbij worden ook mogelijke valkuilen geïdentificeerd en gekeken naar potentiële oplossingen. Al deze internationale kennis wordt gebundeld in een handboek en gedeeld via participatiemomenten.

Aanpak
Het Europees project is een samenwerking tussen organisaties die diverse ervaringen hebben met proces gestuurde natuurontwikkeling zowel in afgelegen (Milvus group in Roemenië en Stiftelsen Pro Natura  uit Zweden) als in dichter bewoonde gebieden (Stichting ARK uit Nederland). Daarnaast participeert ook het Agentschap Natuur en Bos, om haar uitgebreide ervaring rond participatie met wolf te delen. ANB  brengt testcases in -zoals Bosland- waar bestaande natuurlijke processen in de kijken worden gezet en nieuwe processen worden overwogen om te introduceren. . Voorbeelden van natuurlijke processen zijn: het inbrengen van herbivoren, stimulatie van natuurlijke bosverjonging, herstel van hydrologisch functioneren, holte vorming in bomen en het (verbeteren) van meandering van rivieren en beken.

De kick-off meeting werd door Natuurinvest georganiseerd in november 2020. De tweedaagse conferentie in Lommel werd georganiseerd als afsluitende bijeenkomst voor het project. Tegelijkertijd werd ook een brochure voorgesteld met als titel : PONC (Process Oriented Nature Conservation): ´Towards a wilder, cheaper and more robust nature management´.  Via de brochure willen de participanten delen wat ze tijdens het project geleerd hebben: dat ze geloven dat zelfs in de kleinste gebieden, vlakbij de mens, er plaats is voor natuurlijke processen en de biodiversiteit die daarmee gepaard gaat.

Website: https://www.facebook.com/Process-oriented-nature-conservation-PONC-104940945079303