De Vloeiweiden van de Grote Watering in Lommel: een wetenschappelijke ´hot spot´ in Bosland
De Grote Watering
De Grote Watering is een natuurgebied met bijzondere fauna en flora op de grens tussen België en Nederland, bij Lommel-Kolonie en behoort tot het bosgebied Bosland en is sedert 2003 erkend als cultuurhistorisch landschap.
Door een ingenieus bevloeiingssysteem werd de zandgrond omgevormd tot vruchtbare vloeiweiden. Het hooi werd gemaaid om te gebruiken als veevoeder. Door het maaien wordt de bodem verschraald wat de diversiteit aan planten te goede komt. Daarbij zorgt het kalkrijke kanaalwater en het in het verleden gebruikte graszaad (uit Zuid-Europa) voor de in onze streken unieke plantenmengeling.
Het bevloeien, het “witteren”, kreeg in 2019 een plaats op de Vlaamse Inventaris Immaterieel Erfgoed, als overblijfsel van een oude landbouwtechniek. De werkgroep in Lommel bereidt intussen samen met een internationale werkgroep een dossier voor om de traditionele weidebevloeiingstechnieken op de representatieve lijst van UNESCO te krijgen.
Een greep uit het onderzoek uitgevoerd in de vloeiweiden
De wateringen van Noord-Limburg -Plantenatlas Limburg- door Bert Berten en conservator van de vloeiweiden Albert Jansen: verschijnt in maart 2022 bij het Provinciaal Natuurcentrum (PNC).
Op wekelijkse basis inventariseren en rapporteren de vrijwilligers van de natuurwerkgroep de Slobkousjes de vegetatie op een plaats in Noord-Limburg, waaronder ook de vloeiweiden. Hun resultaat voeren ze in in de app Waarnemingen. Maar ze maken ook steeds een verslag van hun activiteit.
Naast de planten worden ook de dag- en nachtvlinders in het gebied geïnventariseerd door de vlinderwerkgroep Hesperia van Natuurpunt Noord-Limburg.
De werkgroep vissen van Likona komt op regelmatige basis de vissen in de waterpartijen van het gebied inventariseren. Zo werd er tijdens de laatste inventarisatie een kleine twintigtal vissoorten waargenomen. Bij de laatste telling werden ook de mollusken in het slib geïnventariseerd (25-tal) door Koninklijke Belgische vereniging voor conchyliologie vzw.
In een onderzoek naar Macro-invertebraten in de watering (Charles Wassenberg, Student Toegepaste Biologie, Hogeschool HAS ’s-Hertogenbosch) werden 125 soorten gevonden in alle mogelijke habitatten zoals planten, stenen, slib en snel of langzaam stromend water. Op basis hiervan werd de waterkwaliteit op de diverse plaatsen bepaald. De gemiddelde kwaliteitsscore volgens de BBI bedroeg 7,4, hetgeen goed is.
De vloeiweiden waren een onderdeel van het onderzoek van Michiel Tilley voor zijn masterthesis voorgedragen tot het behalen van de graad van Master of Science in de biowetenschappen: land- en tuinbouwkunde met als titel: Karakterisatie van de nutriëntentoestand en de impact van maaibeheer in half natuurlijke graslanden met onderzoeksresultaten watering Lommel.